Obezite Nedir?

Obezite Nedir?

Obezite, vücutta aşırı yağ birikimi ve aşırı kilo alımı sonucunda oluşan bir sağlık durumudur.

Obezite, bir kişinin beden kitle indeksinin (BMI) 30 veya daha yüksek olmasıyla tanımlanır.

BMI, bir kişinin boy ve kilosuna göre hesaplanır ve kilonun boyutuna göre normal, kilolu, obez veya aşırı obez olarak sınıflandırmasına yardımcı olur.

Obezitenin Belirtileri Nelerdir?

Aşırı kilo: BMI 30 veya daha yüksek olduğunda obezite tanısı konur.

Fiziksel aktivitede zorluk: Obez kişiler genellikle hareket etmekte zorlanır ve fiziksel aktivitelere katılımda azalmış bir eğilime sahiptirler.

Nefes darlığı: Obezite, kalp ve akciğer fonksiyonunu olumsuz etkileyebilir ve nefes darlığına neden olabilir.

Yorgunluk: Fazla kilolu olmak, günlük aktiviteleri yerine getirirken daha fazla çaba gerektirebilir ve yorgunluk hissi oluşabilir.

Eklemlerde ağrı: Fazla kilo, eklem ve kaslara ekstra yük bindirerek ağrılara yol açabilir.

Ruhsal sorunlar: Obezite, kişinin özgüvenini ve özsaygısını etkileyebilir, depresyon ve anksiyete gibi ruhsal sorunlarla ilişkili olabilir.

Obezitenin Nedenleri Nelerdir?

Obezite, karmaşık ve çoklu nedenlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkan bir durumdur. Bazı yaygın obezite nedenleri şunlardır:

Beslenme alışkanlıkları:

Düşük kaliteli, yüksek yağlı ve şekerli yiyeceklerin aşırı tüketimi obezite riskini artırabilir.

Fiziksel aktivite eksikliği:

Düzenli fiziksel aktivite yapmamak, enerji dengesini bozarak kilo alımına neden olabilir.

Genetik faktörler:

Ailede obezite öyküsü olan kişiler, genetik yatkınlığın da etkisiyle obezite riski altında olabilirler.

Metabolik faktörler:

Bazal metabolizma hızının düşük olması veya hormonal dengesizlikler obeziteyi etkileyebilir.

Yaşam tarzı:

Stres, yetersiz uyku, alkol tüketimi gibi yaşam tarzı faktörleri de obeziteyi etkileyebilir.

Çevresel etkenler:

Obeziteye yol açabilecek çevresel etkenler arasında sağlıksız gıdalara kolay erişim, hareketsiz yaşam tarzını teşvik eden çevre düzenlemeleri ve sürekli yemek yeme davranışı gibi faktörler yer alabilir.

Obezite, kalp hastalıkları, diyabet, yüksek tansiyon, eklem problemleri, uyku apnesi ve bazı kanser türleri gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Bu nedenle, obeziteyi önlemek veya tedavi etmek için sağlıklı beslenme, düzenli fiziksel aktivite ve yaşam tarzı değişiklikleri önemlidir.

Eğer obeziteyle ilgili endişeleriniz varsa, bir sağlık uzmanına danışmanız önemlidir.

Obezite Teşhisi Nasıl Konulur?

Obezite teşhisi, kişinin vücut kitle indeksi (VKİ) ve bel çevresi ölçümleri gibi faktörlere dayalı olarak yapılır.

Ayrıca, tıbbi öykü ve fiziksel muayene de teşhisin belirlenmesine yardımcı olabilir.

Obezite, vücutta aşırı yağ birikimi ile karakterizedir ve genellikle VKİ değeri kullanılarak sınıflandırılır.

VKİ, bir kişinin boyuna göre ağırlığının uygun bir şekilde orantılandırılmasıdır. VKİ'nin hesaplanması için aşağıdaki formül kullanılabilir:

VKİ = Kilo (kg) / (Boy (m) * Boy (m))

 VKİ, aşağıdaki şekilde yorumlanır: 

-   18.5'in altında: Zayıf

-   18.5 - 24.9 arası: Normal kilolu

-   25 - 29.9 arası: Fazla kilolu

-   30 - 34.9 arası: Obez (Tip 1)

-   35 - 39.9 arası: Şiddetli obez (Tip 2)

-   40 ve üzeri: Aşırı obez (Tip 3)

 
Bununla birlikte, VKİ sadece bir rehber niteliğindedir ve tek başına bir obezite teşhisi koymak için yeterli değildir.

Bel çevresi de değerlendirilmelidir. Bel çevresi, karın bölgesinde biriken yağ miktarını ölçer ve aşağıdaki değerler ile ilişkilidir:

- Erkeklerde 102 cm (40 inç) ve üzeri: Yüksek risk

- Kadınlarda 88 cm (35 inç) ve üzeri: Yüksek risk

Obezite teşhisi konulurken aynı zamanda kişinin tıbbi geçmişi, aile öyküsü, yaşam tarzı ve diğer risk faktörleri de değerlendirilir.

Bu nedenle, bir sağlık uzmanı veya doktor tarafından kapsamlı bir değerlendirme yapılması ve teşhisin konulması önemlidir.

Eğer obezite teşhisi konulursa, uygun tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleri önerilerek daha iyi bir sağlık durumu için çalışılabilir.

Obezite Hakkında Sık Sorulan Sorular

Obezite Nelere Sebep Olur?

Obezite, vücutta aşırı miktarda yağ birikmesi ve sağlığı olumsuz etkileyen bir durumdur.

Obezite, pek çok sağlık sorununa ve kronik hastalığa yol açabilir.

İşte obezitenin neden olduğu bazı önemli sağlık problemleri:

Kardiyovasküler hastalıklar: Obezite, kalp hastalığı riskini artırır.

Yüksek vücut yağı, kolesterol düzeylerinin yükselmesine ve kan basıncının artmasına neden olabilir.

Bu da kalp krizi, kalp yetmezliği, felç ve diğer kardiyovasküler sorunlara zemin hazırlar.

Tip 2 Diyabet: Obezite, insülin direncini artırarak tip 2 diyabet riskini yükseltir.

Vücut yağının artması, pankreastan salgılanan insülinin hücreler tarafından kullanımını zorlaştırır ve kan şekerinin yükselmesine neden olur.

Solunum problemleri: Aşırı kilolu olan kişilerde uyku apnesi gibi solunum bozuklukları daha yaygındır.

Ayrıca obezite, astım gibi solunum hastalıklarının şiddetini artırabilir.

Eklem ve hareket sistemi sorunları: Obezite, eklem yükünü artırarak diz, kalça ve bel gibi eklemlerde ağrı ve yıpranma riskini artırır.

Bu durum, osteoartrit olarak bilinen eklem kireçlenmesine neden olabilir.

Safra kesesi hastalıkları: Obezite, safra kesesi taşı riskini artırabilir ve safra taşlarının oluşumuna yol açabilir.

Sindirim sistemi hastalıkları: Obezite, gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) ve karaciğer yağlanması gibi sindirim sistemi sorunlarına neden olabilir.

Depresyon ve anksiyete: Obezite, psikolojik sağlık üzerinde olumsuz etkiler yapabilir ve depresyon ile anksiyete bozukluklarının gelişme riskini artırabilir.

Kanser: Obezite, meme, kolon, rahim, böbrek ve karaciğer gibi bazı kanser türlerinin gelişme riskini artırabilir.

Hormonal dengesizlikler: Obezite, hormonal dengesizliklere ve üreme sağlığı sorunlarına yol açabilir.

Obezite Tedavisinde Önemli Noktalar Nelerdir?

Obezite tedavisi, sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemeyi ve kilo verme sürecini desteklemeyi hedefleyen bir dizi önemli noktayı içerir. İşte obezite tedavisinde önemli noktalar:

Diyet düzenlemesi:

Sağlıklı ve dengeli bir diyet, obezite tedavisinde en temel unsurlardan biridir.

Düşük kalorili, besleyici yiyecekler tercih edilmeli ve aşırı şeker ve yağ tüketiminden kaçınılmalıdır.

Protein, lif, vitamin ve mineral açısından zengin besinler tercih edilmelidir.

Fiziksel aktivite:

Düzenli egzersiz, kilo kaybı ve genel sağlık açısından büyük önem taşır.

Günde en az 30 dakika tempolu yürüyüş gibi hafif egzersizler yapmak faydalıdır.

Daha yoğun egzersizler, doktor veya uzman gözetiminde planlanmalıdır.

Davranışsal değişiklikler:

Obezite tedavisinde, beslenme ve fiziksel aktivite alışkanlıklarını değiştirmek için davranışsal terapiler kullanılabilir.

Bu terapiler, yeme davranışları, porsiyon kontrolü ve duygusal yeme gibi sorunları ele almayı hedefler.

Destek ve takip:

Obezite tedavisinde, bir sağlık uzmanı veya diyetisyenle düzenli olarak takip yapmak önemlidir.

Sağlık uzmanları, ilerlemeyi izlemek, teşvik etmek ve gerekirse tedavi planını güncellemek için hastalarla düzenli olarak iletişim halinde olmalıdır.

Uyku düzeni:

Yeterli ve kaliteli uyku almak, metabolizma ve beslenme düzeni açısından önemlidir.

Obezite tedavisinde uyku düzenine dikkat etmek, kilo verme sürecine katkıda bulunabilir.

Stres yönetimi:

Stres, obezite ile ilişkili olabilir ve aşırı yeme veya duygusal yeme gibi kötü beslenme alışkanlıklarına yol açabilir.

Stresle başa çıkmak için gevşeme teknikleri, meditasyon ve egzersiz gibi yöntemler kullanılabilir.

İlaç tedavisi:

Obezite tedavisinde bazı durumlarda doktorlar, kilo kaybına yardımcı olmak için ilaç tedavisini düşünebilirler.

Ancak bu ilaçlar doktor gözetiminde ve diğer tedavilerle birlikte kullanılmalıdır.

Cerrahi tedavi:

Morbid obezite (aşırı derecede şişmanlık) durumlarında, cerrahi müdahale (bariatrik cerrahi) düşünülebilir.

Ancak, cerrahi seçenekler, diğer tedavilere yanıt vermeyen ve ciddi sağlık sorunları yaşayan kişilerde düşünülmelidir.

Obezite tedavisi, bireyin durumuna ve ihtiyaçlarına bağlı olarak kişiselleştirilmelidir.

Bu nedenle, bir sağlık uzmanı veya diyetisyenle işbirliği yapmak, en uygun tedavi planını oluşturmak için önemlidir.

Obezite Nasıl Önlenir?

Obeziteyi önlemek için aşağıda bazı önemli adımlar ve yaşam tarzı değişiklikleri bulunmaktadır:

1.Sağlıklı ve dengeli bir beslenme alışkanlığı edinmek obeziteyi önlemek için en önemli adımlardan biridir. Bol miktarda meyve, sebze, tam tahıl ve protein içeren bir diyet tercih edilmelidir. Ayrıca işlenmiş, şekerli ve yüksek yağ içeren gıdalardan kaçınılmalıdır.

2.Düzenli fiziksel aktivite obeziteyi önlemenin diğer önemli bir yönüdür. Haftada en az 150 dakika orta düzeyde veya 75 dakika yüksek yoğunluklu egzersiz yapmak önerilir. Yürüyüş, koşu, bisiklete binme, yüzme gibi aktivitelerle günlük hareket miktarını artırabilirsiniz.

3.Porsiyonları kontrol altında tutmak, aşırı kalori alımını azaltmanıza yardımcı olabilir. Aşırı büyük porsiyonlar, kilo alımına katkıda bulunabilir.

4.Su içmek, kalorisi olmayan ve vücut için önemli olan bir içecektir. Soda, meyve suyu veya şekerli içecekler yerine su içmeye özen göstermek faydalı olacaktır.

5.Stres, aşırı yeme eğilimine ve kilo alımına yol açabilir. Stresi azaltmak için yoga, meditasyon veya gevşeme tekniklerini deneyebilirsiniz.

6.Alkol, yüksek kalorili içeceklere ve atıştırmalıklara yol açabilir. Alkol tüketimini sınırlamak veya mümkünse bırakmak faydalı olabilir.

7.Yeterli ve düzenli uyku alışkanlığı, metabolizmanın düzenlenmesine ve kilo kontrolüne yardımcı olabilir.

Obezite Kanser Yapar Mı?

Obezitenin kanserle ilişkisine gelirsek; evet, obezite kansere neden olabilen bir risk faktörüdür.

Obezite, birkaç kanser türünün gelişme riskini artırabilir.

Özellikle meme, kolon, böbrek, rahim, yemek borusu ve pankreas kanserleriyle obezite arasında bağlantı vardır.

Obezite, vücutta iltihaplanma ve hormonal değişikliklere neden olarak kanser riskini artırabilir.

Bu nedenle, obezitenin önlenmesi veya kilo verme çabaları kanser riskini azaltmaya yardımcı olabilir.

Obezite Cerrahisi Nedir?

Obezite cerrahisi, aşırı obeziteye sahip bireylerin kilo vermesine yardımcı olmak amacıyla gerçekleştirilen bir dizi cerrahi işlemlerdir.

Obezite, vücut kitle indeksi (VKİ) 30'un üzerinde olan kişilerde tanımlanır.

Bu tür cerrahi işlemler, diyet, egzersiz ve yaşam tarzı değişiklikleri gibi diğer kilo verme yöntemleri işe yaramadığında veya tıbbi açıdan uygun olmadığında düşünülmektedir.

Kaç Çeşit Obezite Cerrahisi Yöntemi Vardır?

Obezite cerrahisi, aşağıdaki başlıca çeşitleri içerir:

Mide Balonu: Endoskopik bir prosedürdür. Midenin içine şişirilebilen bir balon yerleştirilir. Balon, kişinin daha az yemek yemesini sağlar ve dolayısıyla kilo kaybına katkıda bulunur.

Mide Bandı (Laparoskopik Ayarlanabilir Gastrik Band): Mideyi ikiye bölen bir bant kullanılarak mide hacmi azaltılır. Bu sayede kişi daha az yemek yemektedir.

Sleeve Gastrektomi: Laparoskopik yöntemle mide büyüklüğünün yaklaşık %75'i çıkartılır ve mide "tüp" şeklinde kalır. Bu işlemle mide hacmi azaltılır ve iştah kontrolü sağlanır.

Roux-en-Y Gastrik Bypass (Mide Bypass): Mide, küçük bir kese ve bağırsaklar arasında bir bağlantı oluşturularak bir kısmı devre dışı bırakılır. Bu sayede daha az besin alınır ve emilimi azalır.

Biliopankreatik Diversiyon: Mide hacmi azaltılır ve bağırsakların bir kısmı devre dışı bırakılarak daha az besin emilimi sağlanır.

Kimler Obezite Cerrahisi Olabilir?

Obezite cerrahisi, aşırı kiloya bağlı sağlık sorunları olan ve diğer kilo kaybı yöntemlerinden yeterli sonuç alamayan bireyler için düşünülmektedir.

Genellikle aşağıdaki kriterleri karşılayan kişilere cerrahi seçenekler sunulur:

·         VKİ'si 40 veya üzeri olanlar

·         VKİ'si 35-39.9 arasında olanlar ve aynı zamanda obeziteye bağlı sağlık sorunları (örn. diyabet, hipertansiyon) olanlar

·         Diğer kilo verme yöntemlerinin başarısız olduğu durumlar.

Ancak, her hasta farklıdır ve obezite cerrahisi için uygunluk değerlendirmesi uzman doktor tarafından yapılmalıdır.

Cerrahi seçeneklerin riskleri ve faydaları, bireyin sağlık durumu ve yaşam tarzına göre dikkatlice değerlendirilmelidir.

Obezite Psikolojik Sorunlara Neden Olur Mu?

Evet, obezite psikolojik sorunlara neden olabilir.

Obezite, bireylerde depresyon, anksiyete, düşük özgüven, sosyal izolasyon ve yeme bozuklukları gibi psikolojik sorunlara yol açabilir.

Bu durumun temel nedeni, toplumda yaygın olan zayıf vücut algısı ve sosyal baskılar nedeniyle obez bireylerin kendilerini olumsuz değerlendirmesi ve stigmatize edilmesidir.

Obezite İçin Psikolojik Tedavi Mümkün Mü?

Evet, obezite için psikolojik tedavi mümkündür ve çeşitli yöntemler uygulanabilir.

Obezite tedavisinde psikolojik destek ve terapi, bireylerin beslenme alışkanlıklarını ve yaşam tarzlarını değiştirmeye odaklanır.

Özellikle davranışçı terapiler ve bilişsel-davranışçı terapiler, obezite ile mücadelede kullanılan etkili psikolojik tedavi yöntemlerindendir.

Bu tür tedaviler, kişinin yeme alışkanlıklarını, dürtüsel yeme davranışlarını, stresle başa çıkma becerilerini ve genel psikolojik sağlığını iyileştirmeye yardımcı olabilir.

Obezite Böbrek Taşı Riskini Artırır Mı?

Obezite böbrek taşı riskini artırabilir.

Obezite, vücutta insülin direncine ve metabolik sendroma yol açabilir.

Bu durum idrar yolu enfeksiyonları ve böbrek taşlarının oluşumuna neden olabilir.

Ayrıca, obezite böbrek fonksiyonları üzerindeki yükü artırarak böbreklerin normal işleyişini olumsuz etkileyebilir.

Dolayısıyla, obeziteyi kontrol altına almak ve kilo vermek, böbrek sağlığını korumak için önemlidir.

Sağlıklı bir yaşam tarzı, yeterli su tüketimi ve dengeli beslenme, böbrek taşı riskini azaltmaya yardımcı olabilir.