“Meme Rekonstrüksiyonu Tedavisinin Bir Kısmı Dünyanın Birçok Ülkesinde Devlet Tarafından Karşılanıyor.”

Yeniben Özel Röportajı: Dida Kaymaz

“Meme Rekonstrüksiyonu Tedavisinin Bir Kısmı Dünyanın Birçok Ülkesinde Devlet Tarafından Karşılanıyor.”

Kansersiz Yaşam Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Dida Kaymaz Yeniben'in sorularını yanıtladı...

1. Kansersiz Yaşam Derneği nasıl kuruldu ve şu an güncel olarak dernek çatısı altında neler yapılıyor?

Kansersiz Yaşam Derneği 2010 yılında kuruldu. Kurucu başkanı olarak 12 yıldır görev yaptığım derneğimizin kurulma misyonu, ülkemizde sağlık alanında eksikliğini gördüğümüz her konuda hizmet adına çalışabilmek olarak belirlendi.

Bu zor yolculukta o günden bugüne yönetim kurulunda, bağışçılar ve gönüllüler olarak pek çok yol arkadaşımız oldu ve her geçen gün büyüyerek çoğalan bir aile olmanın gururunu yaşıyoruz.

Misyonumuzu, sağlıklı ya da kanser hastası olan herkese, sağlığın seçilebilecek bir yaşam standardı olduğunu anlatmak ve bu hastalıkla tanışmamaları için, Türkiye’nin her yerinde, 7’den 70’e farkındalık sağlamak olarak kısaca özetleyebiliriz.

Sağlık için çıktığımız yolculuğumuzda, şeffaflık ile güvenilirliği, amatör ruh ile hizmet odaklılığı, sürdürebilirlik ile toplumsal bilinci ve yaşam kalitesini yükselten projeleri, araştırmacılık ile değişimi, bağışçı haklarına saygı ile iletişimi odak noktasına koyan, öncü ve örnek bir sivil toplum kuruluşu olarak, toplumsal iyileşmeyi sağlayabilmeyi hedefliyoruz.

"Dernek çalışmalarımızın tam merkezinde eğitim ve farkındalık var"

Bu kapsamdaki bazı çalışmalarımız;

• Kamu hastaneleri tedavi alanı yapılandırma ve iyileştirme,

• Hastalar ve yakınlarına yönelik moral, motivasyon ve maddi destek çalışmaları,

• Türkiye çapında mobil eğitim tırımız YaşaTIR ile eğitim seminerleri ve farkındalık etkinlikleri,

• Sağlıklı yaşam standartlarının yükseltilmesi adına sportif etkinlikler yapılması ve Sporcu Melekler Projemiz dahilinde sosyal sorumluluk bilincini geliştirilmesi,

• İhtiyaç sahiplerine yönelik kaynak sağlama etkinliklerinin düzenlemesi olarak derneğimizin aktif olduğu alanları özetleyebiliriz.

“Kansersiz Yaşam” ideali dediğinizde çalıştığımız başlıklar ve sağlık söz konusu olduğunda çalışılan alanlar çok geniş bir alana yayılıyor. Ve hepsi birbirine hayati önemde sımsıkı bağlı. Fiziksel, psikolojik, ekonomik sıkıntıların hepsi birbirini etkiliyor. Bu sebeple, ne yaparsak yapalım bitmeyen ve her daim desteğe ihtiyaç duyduğumuz süreçleri yönetmek zorundayız.

"Pandeminin etkileri yolculuğumuzu daha da zorlaştırdı."

Pandemi bu zor yolculuğu, hastalar ve derneğimiz için çok daha zorlu koşullar içerisine sürükledi. İhtiyaçlar arttı, destek sağlayabildiğimiz etkinlikler iptal edildi. Dernek olarak, tam anlamıyla afet durumu yönetimini uygulamaya başladık.

Şu anda derneğimizin irtibatta olduğu 6500 aile var. İki yıldır maddi ve ayni yardım alanında gelen tüm destekleri kendilerine aktardık. Ancak ihtiyaçlarının giderilmesi için sürdürülebilir desteklere ihtiyacımız var. Ve çabalarımız bu yönde devam ediyor.

Alnımız ak ve başımız dik çalışmaya devam ediliyor olmak bizleri bir nebze olsun rahatlatıyor. Bunun sebebi de, bağışçı ve gönüllü olan herkese karşı çok büyük bir sorumluluk taşıdığımızın bilincinde olarak, her yıl bilançolarımızı şeffaf olarak paylaşıyor olmamız...

2. Ekim ayı Meme Kanseri ve Meme Rekonstrüksiyonu Farkındalık Ayı. Ülkemizde pek çok kadın meme onarımı ile yeni bir memeye kavuşabilecekleri konusunda yeterli bilgiye sahip değil. Dernek olarak meme kanseri ve rekonstrüksiyonu farkındalığı için çalışmalar yapıyor musunuz? 

Meme kanseri 8 kadından 1’inde görülüyor. Bu oran çok yüksek… Tek teselli erken teşhis ile yaşama oranının en yüksek olduğu kanser türü olması. Bir de artık eskisi gibi doğrudan masektomi yerine, gelişen sağlık teknolojisi sayesinde tümöre doğrudan müdahale mümkün olabiliyor.

Ancak, kanserin her türünde olduğu gibi meme kanserinin fiziksel tedavisi yanı sıra psikolojik desteğin mutlaka kullanılması gerekiyor. Meme bir kadın için çok büyük bir değer taşıyor. Kadın olmanın sembolü…

Bu sebeple, tedavi sürecin de iyileşmeye çok büyük etkisi olan duygu durumunun paralel olarak korunması gerekiyor. Ayrıca kadınlar, eğitim seviyesi ne olursa olsun, hala memesini göğüs diye ifade ediyor. “Göğsüm ağrıyor” diye doktoruna giden bir hastanın teşhisinin daha en baştan nasıl zor olduğunu düşünün. 

Tüm bu farkındalıkların sağlanması için pek çok eğitim ve farkındalık çalışması yapıyoruz. Okullardan kurumlara, bireysel desteklerden, sosyal medya ve basın destekli toplumsal çalışmalara, pek çok projeyi hayata geçiriyoruz. Bu projelerin geliştirilmesi ve uygulanması için doktor ve uzmanlardan oluşan kadrosu ile bilim komitemiz ile birlikte çalışıyoruz.

"Meme Okulu Projesi ile 650 kadına eğitim verdik."

Yaptığımız Meme Okulu Projesi ile 650 kadına meme ve rahim ağzı kanseri konusunda 6 haftalık eğitim verildi, 12.000 kadına meme taraması yapıldı. Özellikle son dönemde yoğun olarak gerçekleştirdiğimiz canlı yayın ve bilinçlendirme kampanyaları ile binlerce kişiye ulaşmayı başardık. Yeterli mi? Asla…

Örneğin söylediğiniz meme rekonstrüksiyonu konusu çok önemli. Dünyanın pek çok ülkesinde devlet tarafından tedavinin bir parçası olarak karşılanıyor. Konu sadece bilgisizlik değil, bu açıdan baktığınızda… Ekonomik tarafı yüzünden de göz ardı ediliyor. Biz farkındalık çalışmalarımızda, özellikle hasta katılımı yüksek hastane seminerlerimizde bu konunun altını özellikle çiziyoruz.

Pandemi öncesi, ihtiyaç sahibi ve doktorun özellikle önerdiği hastaların ameliyatlarını da karşıladığımız çalışmalar oldu. Her daim projelerimiz arasında yer alan bu konu, derneğimize gelen bağışlar çerçevesinde, program dahilinde yeniden uygulanmaya başlanacak. Umudumuz bu…

3. Gözlemlerinizi ve deneyimlerinizi merak ediyoruz. Meme kanseri geçirmiş bir kadının psikolojisi ve onarım sonrası yaşadığı süreç hakkında neler söylemek istersiniz? 

Daha önce söylediğim gibi, ‘Meme’ kadın için pek çok anlam taşıyor. Üretkenliğin sembolü… Meme, güzelliğin, cinselliğin, beslemenin görsellik bulmuş hali… Böyle algılanıyor ve özümseniyor. Eksikliği ise, tedavi gerektiren gerektiren, daha büyük psikolojik yaralar açmaktadır.

Memenin alınması durumunda bazı hastalarda anında, bazılarında ise bir süre sonra onarım ameliyatı yapılmaktadır. Ancak bu süreç yüzünden ve diğer tedavilere bağlı olarak, vücut algısında sorunlar yaşanmaktadır.. 

"Kanserin psikolojik etkileri de bir o kadar önemli."

Kanser kelimesi temsil ettiği anlamlar nedeniyle ölüm, ağrı, çaresizlik gibi kavramları beraberinde getirmektedir. Tanı aşamasından, tedavilerin bitimine ve hatta hastalıksız süreçte bile endişe bozuklukları, depresyon ve diğer psikolojik uyum sorunları görülmektedir.

Bu psikolojik sorunlar, cinsel istek kaybı, meme ya da dokusunda kayıp, görüntüye alışma konusunda zorluklar ve kaygılar, tedavi sürecinde saçların dökülmesi, her ne kadar erken evre teşhiste iyileşme oranı yüksek de olsa, bu hastalığın tamamen atlatılmasını engelleyen, tedaviyi etkileyen ve hayata dönüşü zorlaştıran sıkıntılardır.

İlaçların yan etkileri, aşırı yorgunluk ve hastalığın tekrar etmesi korkusu da hem sosyal, hem cinsel yaşamı etkileyen olumsuz faktörler. Ayrıca sosyal rollerin değişimi, tanı aşamasından itibaren, sahip olduğu rolleri yerine getirememe (annelik, iş, eğitim vb) ile birlikte, kadın tamamen hayatlarının dışına atılmış gibi hissediyor. 

Kanserle ilgili en önemli nokta, tedavi gören kişinin çevresini de etkiliyor olması… Kanser hastası yakınlarının yaklaşımı da hastanın psikolojik durumunu tamamen değiştirebiliyor. Aile hayatının merkezi olan kadının meme kanserine yakalanması ile tüm dengeler birden değişebiliyor. 

Bu sebepler ile, kadın da özdeğer bilincinin korunması, yakınlarının bu sürece adapte olması, ilaç tedavisi kadar önem taşıyor. Hayatında böyle kökten ve büyük bir değişimi yaşayan hastaların, mutlaka alanında deneyimli ve uzman bir psiko-onkolog tarafından takip edilmeleri ve destek almaları gerekiyor.