Hamilelikte Varis Tedavisi

Hamilelikte Varis Tedavisi

Kanı kalbe taşıyan toplardamarların deforme olması sonucunda belirgin hale gelen damarlara “varis” denir. Damarların yapısının bozulmasıyla birlikte kapakçıklar da fonksiyonlarını yerine getiremezler.

Bu sorunları takiben damarlar genişler, bükümlü bir şekil alırlar ve dışarıdan bakınca görünür hale gelirler.

Varisler genetik faktörler, çok ayakta kalmak, çok oturmak, obezite, karın içi basıncını arttıran sebepler gibi birçok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir.

Varise neden olan belki daha doğru bir deyimle varisi daha belirgin ortaya çıkaran sebeplerden biri de gebeliktir.

Gebelikte varislerin neden oluştuğunu ve nasıl tedavi edilmesi gerektiğini Op. Dr. Aybanu Gökçen detaylı bir şekilde aktarıyor:

Neden Gebelikte Varis Problemi Ortaya Çıkar?

“Gebelikle beraber hormonlarımızda değişim başlıyor. Vücudun aktiviteleri değişiyor. Progesteron hormonu gebelikle beraber artan ve büyük değişim yaratan hormonlardan biri.

Bu hormonun seviyesi artınca vücut su tutmaya başlıyor. Vücudumuzda normalde 4-5 litre seviyelerinde olan kan hacmi gebelikte 7-8 litreye kadar ulaşıyor.

Progesteron arttıkça vücuttaki tüm sistem yavaşlıyor hatta gevşiyor. Vazodilastayon denen durum ortaya çıkıyor, toplardamarlarda gevşeme ve genişleme oluyor.

Hem fazla olan kan volümü hem damarlardaki geneişleme toplardamarlar içindeki kapakların birbirinden uzaklaşmasına ve işlevini tam yapmamasına neden olur.

Üstüne üstlük bebek büyüdükçe karın içi basınç artmakta, toplardamarların önünde bir bariyer etkisi yaratmaktadır. Sonuçta kan akışı vücudun alt kısmında kalıp yukarı kalbe doğru çıkamamaktadır.

Sonuç olarak da varisler oluşabilir, olan varisler daha da belirgin hale gelebilir.”

“Gebelikte bebek büyüdükçe bir yandan bacaklarda hatta genital bölgede varisler ortaya çıkabilir. Eğer Büyük safen ven gibi yüzeyel ana toplardamarında yetmezlik varsa varisler hızla ortaya çıkar ve artar.

Kimi zaman da bebek büyüdükçe uterus çevresinde problem varsa oradan kaynaklanan sorunlar da vajinaya yansıyıp varise neden olabiliyor. Çok doğum yapan kadınlarda bu sorun daha sık görülüyor.”

“Varisler gebelik süresince bacaklarda şiddetli ağrılara ve bacakta şişmeye neden olurken bir diğer yandan da kıvrımlı damarlarda akımın daha da yavaşlaması nedeniyle pıhtıya eğilimi de arttırırlar.

Doğuma yakın dönemlerde bu pıhtı eğilimi daha da artabilir ve kimi durumlarda doğum yaklaştıkça kan sulandırıcı iğneler Doğum sonrası lohusalık süresi de yine özellikle pıhtı eğiliminin arttığı bir dönemdir.

Gereğinde doktorun önerileri doğrultusunda bu dönemde de kan sulandırıcılara devam edilmelidir.”

“Bu bölgedeki varisler eğer çok yoğun hale gelirse normal doğuma engel olabilir, böyle bir karar genellikle kadın doğum uzmanı ve kalp damar cerrahının ortak değerlendirilmesi ile birlikte alınabilir.”

Varisi Olan Hastalar Gebelikten Önce Nelere Dikkat Etmeli?

“Varisi olan hastalar ilk gebeliklerinde bacaklarında biraz varis çıktığını ve bunların geçtiğini ancak 2.ve 3. gebeliklerinde varislerin arttığını aktarıyor.

Bu hastalarda aslında gebelikten önce de damarlarda yetmezlik mevcuttur. Büyük damarlarda aşağı doğru geri kaçışın başladığı durumlar aslında gebelikten önce de olup gebelikle belirgin hale gelir.

Eğer gebelikten önce damar sorununuz varsa yukarda anlattığımız zorluklarla karşılaşmayı azaltmak adına gebe kalmadan önce mutlaka tedavi edilmeli.

Ayrıca genetik olarak varisli bir aileden geliyorsanız ve varisiniz yok ama şüpheniz var ise bir kalp damar uzmanı tarafından kontrol edilmenizde yarar vardır.”

Hamilelikte Varis Tedavisi Yapılır Mı?

“Gebelik esnasında varis tedavisi yapılmaz. Ancak varisler baskı arttıkça pıhtı yapma riski taşırlar. Eğer pıhtı oluşursa tabii ki bu tedaviyi gerektirebilir.”

“Doğru olan gebelikten önce varisleri tedavi etmek ancak bunun için fırsat bulunamadıysa gebelikten sonra da varis tedavisi mümkün.

Doğumdan sonra hemen değil bir 6 ay geçtikten sonra tedaviye başlamak uygundur, ben daha öncesinde tedavi önermiyorum. Bunun nedeni de damarların büyük kısmının zaman içinde kendi kendini topluyor olması.

6 ay içinde vücut eski dolaşım düzenine geri dönüyor. Bu yüzden vücudu kendini toparlarken beklemek lazım. 6.aydan sonra damar çaplarına bakar, damarları inceler ve sonra uygun tedaviye karar veririz.

Ama nasıl olsa oluşuyor geriliyor kaç doğum yapacaksan yap en son tedavi olur fikri ise son derece yanlıştır. Her doğum mevcut tabloyu ağırlaştıracak ve her doğum riskleri arttıracaktır.”

“Gebelikte varis tedavisinden ziyade dolaşımı rahatlatacak çözümlere odaklanırız. Örneğin mutlaka hafif tempolu yürüyüşler, yüzme gibi egzersizleri öneririz.

Yürüyüş esnasında çalışan bacak kaslarımız kan dolaşımı için çok önemli. Bu kaslar kanı vücudun aşağı kısmından yukarı doğru pompalamada rol oynarlar ve hidrofor görevi görürler.

Bu nedenle hiç olmazsa günlük 30 dakikalık düzenli yürüyüşlerle bu kasları çalıştırmakta ve vücuda destek olmakta fayda vardır.“

“Yer çekimini ortadan kaldırdığı için ve dolaşımı rahatlattığı için yüzme de gebelere çok uygun bir spordur. İmkânı olan gebelerin düzenli olarak yüzmesi, varis kaynaklı problemleri azaltır.”

Hamileler İçin Varis Çorapları

“Benim hamilelik dönemindeki dolaşım sorunları için önerdiğim çözümlerden biri de tabii ki varis çorapları. Yalnızca varis problemi olan gebelere değil, genel anlamda dolaşımını rahatlatmak isteyen tüm gebelere bu çorapları öneriyorum.

Hamileler için özel olarak üretilen varis çorapları mevcut. Bu çoraplar bölgeye uyguladıkları basınç seviyesine göre farklılık gösteriyor.

Bu çorapları giymek isteyen gebeler, gebeliklerini takip eden hekimle görüşerek hangi seviyede varis çorabı almaları gerektiğini öğrenebilirler.”

“Varis çoraplarının çalışma prensibi sıkı taytlar gibi değildir. Bu ürünler kademeli basınç sistemiyle üretilirler. Kalbe en uzak seviyede yani ayak bileklerinde en yoğun basıncı uygular, sonra basıncı kademeli olarak azaltır.

Böylece aşağıdan yukarı gitmeye çalışan kan akımına dışardan bir nevi sıvazlama ile yardımcı olurlar. Varis çoraplarıyla yürüdüğünüzde bu çorapların uyguladığı basınç bozulan kan dolaşımı sisteminizi düzenler ve şikayetlerinizi azaltır.”

“Gebelik bittikten sonra vücudumuz uterusta meydana gelen kanamayı durdurmak için pıhtılaşma sürecini başlatıyor. Bu dönem tüm vücutta pıhtı eğiliminin en çok arttığı dönemdir.

Bu dönemde harekete erken başlanması, varis çoraplarının giyilmesi ve hatta çorapla yürüyüşlere hemen başlanması bu riskleri azaltmada çok önemlidir.

Doğumdan sonra en az 15-20 gün boyunca varis çoraplarını giymeye devam edin.”

Gebelikte Varis Problemi İçin Diğer Öneriler

“Evde dinlenirken ayaklarımızı uzatıp yatar seviyeye geçmek yer çekimi etkilerini ortadan kaldırıyor. Dinlendiğimiz zamanlarda hafif yatar pozisyonda oturmak kanın kalbe dönüşünü kolaylaştırır.

Yatarken göbeği sola doğru devirerek yatmak daha idealdir. Bu şekilde yatınca büyük damar sağda kalır, bebeği sola doğru yatırdığınızda toplardamar üzerindeki baskıyı kaldırmış olursunuz.”

“Lohusalık döneminde pıhtı riski devam etmektedir. Bu nedenle doğumdan sonra da varislere dikkat etmek gerekir. Varis çoraplarını doğumdan sonra kullanmaya devam etmek gerekir.

Antiemboli çorapları da üretilmiştir ancak varis çorapları bunlardan daha etkilidir. Ayrıca doğumdan sonra hemen hareket etmeye başlamak önemlidir.

Ev içindeki küçük hareketler bile fayda sağlar. Erkenden hareket etmeye başlayarak dolaşımınızı düzenlemeye yardımcı olursunuz.”

“Sabah kalkınca yerçekimi azalmış olduğu için bacakların en rahat halidir. Bu esnada varis çorabını giyerek ayağa kalkmak daha etkilidir.

Sabah aktivitelerine başlamadan önce varis çoraplarınızı giyin. Ama hemen giyemediyseniz de vazgeçmeyin biraz uzanıp, ayakları kaldırıp tekrar giyebilirsiniz”

“Gebeliğiniz boyunca önerilenin dışında kilo almamaya dikkat edin. Fazla kilo her durumda zararlı ve sağlıksızdır. Yalnızca bebeğinizin sağlıklı gelişimini sağlayacak kadar kilo alın. Düzenli bir kan dolaşımı için gebeliğinize uygun ritimde hareket edin.”

“Gebelikte ilaç kullanımı sakıncalı ancak çeşitli kremlerle masaj yapılabilir. Bu kremleri buzdolabında tutabilir ve varisli alanlara soğuk şekilde uygulayabilirsiniz. Varislerinize buz uygulaması da yapabilirsiniz.”

“Gebelik süresince damar sağlığına iyi gelen taze sebze ve meyvelerden yeterli miktarda tüketilmeli. Ayrıca gebelikte progesteron artışı kabızlığa yol açar.

Kabızlıktan korunmak ekstra bir karın içi basınca neden olmamak için özellikle bol  lifli beslenmek gerekir.”