Estetik Cerrahinin Türkiye Tabipler Birliği Nezdinde Mesleki Sorumluluğu Nedir?

Estetik Cerrahinin Türkiye Tabipler Birliği Nezdinde Mesleki Sorumluluğu Nedir?

Av. Arb. Bahadırhan Tabak “Estetik Hukuku” serimizde bu hafta estetik cerrahinin Türkiye Tabipler Birliği nezdinde mesleki sorumluluğunu değerlendiriyor:

Bahadır bey, estetik cerrahinin Türkiye Tabipler Birliği nezdinde mesleki sorumluluğunu ve değerli bilgilerinizi Yeniben’le paylaşmanızı rica ediyoruz:

Özel muayenehanesi bulunan veya özel sağlık kuruluşu bünyesinde çalışan estetik ve plastik cerrahlar 6023 sayılı Türk Tabipleri Birliği Kanunu’nun 59 uncu maddesine dayanılarak çıkarılan Türk Tabipler Birliği Disiplin Yönetmeliği’nin 3 ilâ 6’ncı maddelerinde yer alan fiilleri işlemeleri ve Hekimlik Meslek Etiği Kuralları’na aykırı davranmaları halinde Tabip Odalarının Onur Kurulları tarafından yürütülen disiplin soruşturmaları neticesinde eylemin mahiyetine göre uyarma cezası, para cezası, geçici olarak meslekten alıkoyma cezası ve oda bölgesinde çalışmanın yasaklanması cezaları ile karşılaşabilmektedirler.

Kamuda çalışan hekimler bakımından ise 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri Hakkında Yönetmelik’e göre disiplin soruşturmaları yürütülmektedir.

Mevzuatta Düzenlenmiş Olan Disiplin Yaptırımları

Türk Tabipler Birliği Disiplin Yönetmeliği’nde eylemin ağırlığına göre disiplin cezasının boyutu değişmektedir.

Uyarma cezası hekimin mesleğini uygularken ve/veya meslektaşları ile olan ilişkilerinde daha özenli tutum ve davranışlar içinde olması gerektiğinin ihtarı şeklinde gerçekleşir iken para cezası o yılki en yüksek yıllık üye aidatının üç katından az, beş katından fazla olmamak üzere belirlenen miktarda para cezası şeklinde uygulanmaktadır.

Geçici olarak meslekten alıkoyma ilk iki yaptırıma göre daha ağır nitelikteki davranışlar için öngörülmüş ve 15 gün ila 6 ay arasında belirlenen süre boyunca hekimin Türkiye'nin hiçbir yerinde özel sağlık kuruluşu açamaması ve resmi veya özel herhangi bir yerde mesleğini uygulayamaması şeklinde uygulanmaktadır.

Bir oda bölgesinde üç defa meslek uygulamasından alıkoyma cezası alanlara ise bir üst yaptırım olarak oda bölgesinde çalışmanın yasaklanması cezası verilmektedir. Disiplin yönetmeliği kapsamındaki en yüksek yaptırım oda bölgesinde çalışmanın yasaklanması cezasıdır.

Hekimlerin Uyması Gereken Kurallar

Hem Hekimlik Meslek Etiği Kuralları hem de Disiplin Yönetmeliği hekimlerin uyması gereken pek çok kural düzenlemiş bulunmaktadır. Bu kurallara aykırılık disiplin soruşturmasını gerektirmekle birlikte eğer eylem aynı zaman hukuki ve cezai sorumluluğu gerektirir bir eylemse disiplin soruşturmasından bağımsız olarak hukuki ve cezai takibat yapılması da gündeme gelebilmektedir.

Örneğin tıbbi malpraktis hem ağırlığına göre para cezası veya oda bölgesinde çalışmanın yasaklanması yaptırımını gerektirir bir disiplin ihlali iken ilgili hekim hakkında aynı zamanda tıbbi malpraktis iddiası ile disiplin soruşturmasından bağımsız olarak yürüyecek cezai ve/veya adli bir süreç de gündeme gelebilir. 

Disiplin Soruşturmalarına Konu Olabilecek Davranış ve İlkeler

Mevzuatta düzenlenmiş bulunan eylemlerden örnekler vermek gerekirse; hasta üzerindeki mesleki etkisini tıbbi amaçlar dışında kullanmak hasta haklarına saygı göstermemek hasta kayıtlarını usulüne uygun tutmamak uyarma cezasını gerektirir.

Reklam yasaklarını ihlal etmek, tanıtım kurallarına aykırı davranmak, haksız rekabete yol açacak duyurular yapmak, tıbbın belirli bir dalında uzman olmadığı halde uzmanmış gibi hareket etmek, asgari ücret tarifesi altında ücret almak, hasta sevkleri, rapor, reçete vb. belgelerde usulsüz uygulamalar yapmak, acil durumlar dışında özel bilgi ve beceri gerektiren girişimlerde bulunarak hastaya zarar vermek, hastanın aydınlatılmış onamını usulüne uygun almaksızın tıbbi girişimde bulunmak, hastanın ölümüne, sakatlığına sebep olmayıp da sağlığının kısa süreli geçici bozulmasına yol açan tıbbi hata ve ihmalde bulunmak ise para cezasını gerektiren eylemler arasındadır.

Eksik ya da Yanlış Tanı

Geçici olarak meslekten alıkoyma cezası öngörülen eylemlerden bazıları ise şu şekildedir:

Meslektaşlara, diğer sağlık meslek mensuplarına veya hastalara fiili saldırıda bulunmak, cinsel tacizde bulunmak, hastalara ait sırları ifşa etmek, birden fazla yerde muayenehane açmak veya çalışmak, uzmanlık belgesi olmadan herhangi bir biçimde uzmanmış gibi davranmak, gerçeğe uymayan rapor ve/veya belge vermek, hasta kayıtlarında tahrifat yapmak, hastalar arasında ayrımcılık yapmak, acil hastaların gerekli tıbbi tedavi veya girişimlerini başlatmamak, yapmamak ya da ilgili kuruluşlara sevkini geciktirmek veya yapmamak, bilimselliği henüz kanıtlanmamış ya da bilim dışı yöntemleri uygulamak veya önermek, usulüne uygun olarak ruhsatlandırılmamış maddeleri ilaç olarak önermek, meslekte bilgi ve beceri yetersizliği, özen eksikliği, dikkatsizlik ve benzeri kusurlardan dolayı eksik ya da yanlış tanı ve tedavide bulunarak hastaya kalıcı zarar vermek.

Yukarıda disiplin cezası gerektiren eylemlere örnekler verilmiş olup Disiplin Yönetmeliği’nin 7. maddesi bu konuda Onur Kurullarına geniş bir takdir hakkı tanımış olup yönetmelikte sayılan ve disiplin cezası verilmesini gerektiren eylem ve durumlara nitelik ve ağırlık itibariyle benzer eylemlerde bulunanlara da aynı türden disiplin cezaları verileceği belirtilmiştir.

Örneğin Hekimlik Meslek Etiği Kuralları’nda yer alan düzenlemelere aykırılık hallerinde de ilgili yönetmelikteki disiplin soruşturması süreci işletilebilecektir. Ayrıca her iki metinde yer almasa da nitelik ve ağırlık itibariyle bu eylemlere benzer eylemler de Oda tarafından disiplin yaptırımı konusu yapılabilecektir.

Esasen bu düzenleme suçta ve cezada belirsizliğe neden olması bakımından eleştirilmekte, bu düzenleme ile disiplin yaptırımlarının keyfi olarak uygulama alanının genişletilebileceği ifade edilmektedir.

Ticari Amaç ve Reklam Yasağı

Hekimlik meslek etiği kuralları ise hekimlerin uyması gereken mesleki kuralları düzenlemiş olup üst başlıklar olarak ifade etmek gerekirse;

• Hekimin insan onurunu gözetmesi, yansızlığı, vicdani ve mesleki bilimsel kanaatine göre hareket etmesi,
• Sır saklama ve acil durumlarda ilk yardım yükümlülüğü,
• Ticari amaç ve reklam yasağı, bilimsel yöntemleri kullanma ilkesi, tıbbi malpraktis sorumluluğu,
• Aracılık etme ve aracıdan yararlanma yasağı, endüstri ile ilişkilerde çıkar sağlama yasağı,
• Meslektaşlara saygı, mesleki dayanışma, konsültasyon ve ekip çalışması ilkeleri,
• Yetkinlik dışı faaliyet yasağı, hasta haklarına saygı, hekim seçme özgürlüğü,
• Muayenesiz tedavi yasağı, tedaviyi üstlenmeme ve yarıda bırakma ilkeleri, aydınlatılmış onam ilkeleri,
• Hastanın bilgilendirilmeme hakkı, terminal hastalara yardım
• Ücret konusunda hastayı bilgilendirme, gereksiz harcama yaptırmama, hastaya tedavi bilgilerinin ve hasta dosyanın verilmesi, rapor düzenleme,

Disiplin Soruşturma ve Kovuşturma Süreci

Genel itibariyle disiplini gerektiren eylemlerden mağdur olan kişilerin odaya şikayeti ile başlatılan bu disiplin süreçleri, eyleme bizzat oda tarafından vakıf olunması halinde re’sen de başlatılabilir.

Meslekten alıkoyma cezası gerektiren eylemler bakımından 5 yıllık, diğer eylemler bakımından ise 2 yıllık zamanaşımı süreleri düzenlenmiştir. Bu süreler geçtikten sonra ilgili eylem hakkında soruşturma açılması mümkün değildir. Ancak disipline konu eylemin aynı zamanda suç teşkil etmesi halinde daha uzun ceza hukuku zamanaşımı süreleri uygulanmaktadır.

Disiplin suçuna konu eylemle ilgili olarak öncelikle Oda yönetim kurulu tarafından disiplin soruşturması başlatılır ve 15 gün içerisine ilgili hekimin savunması istenir.

Soruşturma neticesinde oda yönetim kurulu kovuşturmaya yer olmadığına kararı verebileceği gibi kovuşturma açılması kararı da verebilir. Kovuşturma ise Onur Kurulu tarafından gerçekleştirilir. 

Onur Kurulu’nun kararlarına karşı 15 gün içerisinde Yüksek Onur Kurulu’na itiraz edilebilmektedir. Netice itibariyle ilgili hekim aleyhinde Onur Kurulu ya da Yüksek Onur Kurulu tarafından bir disiplin yaptırımının uygulanması halinde bu karara karşı idari yargıda iptal davası açmak da mümkündür. 


Konuk yazarımız İstanbul Barosu'na kayıtlı Av. Arb Bahadırhan Tabak, kurucularından olduğu BT Avukatlık ve Arabuluculuk Bürosu bünyesinde sağlık hukuku konusunda avukatlık ve danışmanlık hizmeti veriyor.
Tel: 0530 233 86 36
E-mail: [email protected]